SPUK-aanvraag vóór 1 maart 2020. Discussie bewegingsonderwijs

Met ingang van 1 januari 2019 is de
verruimde btw-sportvrijstelling in werking getreden. De wijziging van de
btw-sportvrijstelling heeft nadelige btw-gevolgen voor de exploitatie van (gemeentelijke)
sportaccommodaties. Het ministerie van VWS heeft met een specifieke uitkering
voor gemeenten (SPUK) en een subsidieregeling voor amateursportorganisaties
(BOSA) het btw-nadeel zoveel als mogelijk gecompenseerd. De SPUK-aanvraag voor
2020 dient vóór 1 maart 2020 te worden ingediend.

Voor nadere achtergrondinformatie verwijzen wij naar onze eerdere nieuwsberichten over de SPUK- regeling van 24 juli, 25 september, 12 en 29 oktober 2018 en 8 april 2019

Termijn indiening SPUK-aanvraag 2020 vóór 1 maart 2020

Gemeenten moeten vóór 1 maart 2020 de
aanvraag voor toekenning van de SPUK-uitkering 2020 indienen om de btw-nadelen
van de verruiming van de btw-sportvrijstelling op te vangen. In onze eerdere nieuwsberichten
zijn wij nader ingegaan op de werking van de SPUK-regeling. Het is van groot belang
om de aanvraag vóór 1 maart 2020 in te dienen. Als de aanvraag niet tijdig is
ingediend, is er geen herstelmogelijkheid.

Elke gemeente heeft inmiddels van
het ministerie van VWS een bericht en een link gehad naar het aanvraagformulier
2020. Vermoedelijk is dit bericht binnengekomen bij de SISA-contactpersonen.
Voor de SPUK-uitkering 2020 is in totaal een bedrag van € 178 miljoen
beschikbaar. Dit was in 2019 een bedrag van € 185 miljoen.

Discussie bewegingsonderwijs

Het
aanvraagformulier bevat één belangrijke wijziging ten opzichte van het jaar
2019. Gemeenten moeten expliciet verklaren dat in de SPUK-aanvraag geen
bewegingsonderwijs (gymzalen) is opgenomen. In 2019 moesten gemeenten wel
verklaren dat alleen kosten waren meegenomen waarvoor recht op aftrek van btw
bestond maar was geen specifieke uitsluiting voor het bewegingsonderwijs
opgenomen. Wij vragen ons af of het bewegingsonderwijs wel terecht is
uitgesloten.

Voor
gemeenten die het bewegingsonderwijs in 2019 niet hebben meegenomen in de SPUK-aanvraag
2019 verandert er op dit onderdeel niets. Voor andere gemeenten zal dit een
nadeel opleveren. Bovendien zal op basis van deze nieuwe voorwaarde geen sprake
zijn van een adequate compensatie van het verval van het btw-voordeel indien
tot en met 2018 wel aftrek van btw is verleend voor het bewegingsonderwijs.

Gemeenten die het bewegingsonderwijs in 2019 wel hebben meegenomen in de SPUK-aanvraag en besluiten om dit niet mee te nemen in de aanvraag 2020, zullen per gymzaal een herberekening moeten maken. Voor deze berekening is van belang het recentelijk door de Hoge Raad gewezen arrest over leegstand bij sportvoorzieningen, waarover wij u op dinsdag 14 januari 2020 hebben geïnformeerd. Mogelijk leidt dit arrest ook tot herberekening van de mengpercentages.

Herberekening mengpercentages

Uiteraard mag in de SPUK-aanvraag 2020 ook het effect van herberekening van de mengpercentages worden meegenomen. Het effect hiervan is met name bij gemeenten die tot 1 januari 2019 veel sportaccommodaties btw-belast exploiteerden zeer aanzienlijk. Bij kleinere gemeenten treedt al snel een effect op van ten minste € 25.000 - € 50.000 per jaar, bij de grotere gemeenten (ongeveer 100.000 inwoners) is het effect vaak ruim boven € 120.000. Het nadelig effect op het mengpercentage mag volledig worden meegenomen in de SPUK-aanvraag. U dient deze te verantwoorden onder de post overige kosten.

Het is in de praktijk gebleken dat lang niet alle gemeenten zijn
overgegaan tot herberekening van de mengpercentages. Daarmee laat u mogelijk
veel geld liggen. Voor 2019 is dit in het kader van de SPUK-regeling niet meer
te herstellen. Maar voor 2020 en voor latere jaren kunt u nog beroep doen op
deze regeling! Fiscaal is een regelmatige actualisatie en herijking van
mengpercentages overigens ook los van de effecten van de SPUK-regeling van
groot belang en kan veel geld opleveren.

Mocht herberekening van de mengpercentages nog niet hebben
plaatsgevonden, dan kunnen wij u hierbij ondersteunen. Ook als u een lager
bedrag heeft opgenomen en twijfelt aan de juistheid daarvan, kunnen wij u
aangeven of het door u opgenomen bedrag realistisch is.

Btw-status geprivatiseerde sportbedrijven

De btw-status van geprivatiseerde
sportbedrijven is nog steeds onduidelijk. Als een geprivatiseerd sportbedrijf
een ‘winstoogmerk’ heeft, kan deze volledig btw-plichtig blijven, maar veel
geprivatiseerde sportbedrijven zijn nog steeds in overleg met de
Belastingdienst en worstelen nog met de vraag of zij wel of niet btw-plichtig
zijn.

Het ministerie van VWS heeft in een
vraag en antwoord aangegeven onder welke voorwaarden gemeenten ook bestedingen
van geprivatiseerde sportbedrijven in de SPUK-aanvraag kunnen betrekken.

Als een of meerdere gemeenten in een geprivatiseerd
sportbedrijf een bestuurlijk en een financieel belang heeft of hebben, kunnen deze
gemeenten de bestedingen van het sportbedrijf, waarvoor geen recht op aftrek
van omzetbelasting of compensatie uit het BTW-compensatiefonds bestaat,
meenemen in de SPUK-aanvraag. Het is geen verplichting van een gemeente om de
bestedingen van geprivatiseerde sportbedrijven op te nemen in de SPUK-aanvraag.
Een gemeente kiest er zelf voor om dat wel of niet te doen.

Voor het sportbedrijf biedt dit het
voordeel dat ook exploitatielasten die niet voor de BOSA-subsidie in aanmerking
komen (bijvoorbeeld energiekosten, uitzendkrachten en externe payrollcontracten)
nu via de SPUK-regeling wel gesubsidieerd kunnen worden. Bovendien bestaat er
geen risico dat aan het einde van het jaar geen BOSA-uitkering wordt ontvangen
als het bedrag van de aanvragen het plafond van de BOSA-regeling overschrijdt.
Het nadeel van de SPUK-uitkering is echter dat deze maximaal 17,5% bedraagt
terwijl de BOSA-uitkering kan oplopen tot maximaal 30% van de subsidiabele
kosten, en dat bij een overschrijding van het subsidieplafond van de SPUK-uitkering,
alle aanvragen naar rato worden verminderd. De SPUK-uitkering kan dus ook lager
uitvallen.

Zowel de gemeente als het geprivatiseerde
sportbedrijf zullen een keuze moeten maken of zij voor de activiteiten van het geprivatiseerde
sportbedrijf in het betreffende jaar gebruik willen maken van de SPUK-uitkering.
Het geprivatiseerde sportbedrijf kan er niet voor kiezen om voor bepaalde investeringen
(bijvoorbeeld duurzaamheid) de hoge BOSA-uitkering aan te vragen en voor andere
investeringen de SPUK-uitkering. Een keuze voor de SPUK-uitkering sluit
toepassing van de BOSA-regeling uit.

De rechtsvorm is niet relevant. In
aanmerking komen zowel sportbedrijven in de vorm van bv’s en nv’s, als sportbedrijven
die geen in aandelen verdeeld kapitaal hebben (zoals stichtingen). Wel zal aan
de voorwaarde moeten worden voldaan, dat één of meerdere gemeenten een
bestuurlijk en financieel belang moeten hebben in het sportbedrijf.

Van een bestuurlijk belang is sprake
als één of meerdere gemeentelijke besturen de tarieven voor maatschappelijk
gebruik op het gebied van sport vaststellen, die door het sportbedrijf moeten
worden gehanteerd. Voor sportbedrijven die geen in aandelen verdeeld kapitaal
hebben, geldt de aanvullende eis dat de zeggenschap van één of meerdere
gemeenten notarieel is vastgelegd.

Aan het begrip financieel belang
worden randvoorwaarden gesteld, al naar gelang de rechtsvorm en het aandelenbezit
door gemeenten.

De opname van de bestedingen van
geprivatiseerde sportbedrijven in de SPUK-aanvraag is de verantwoordelijkheid
van de gemeente. De uitgaven van het sportbedrijf moeten dus goed onderbouwd
worden. Uiteraard dienen daarbij correcties te worden toegepast voor onder meer
horeca en andere activiteiten waarvoor de SPUK niet geldt.

Het sportbedrijf is geen btw verschuldigd
over de door de gemeente door te betalen SPUK-uitkering.

De uitgaven van het sportbedrijf
moeten worden verantwoord onder de rubriek overige kosten.

Vereenvoudiging?

In het SPUK-formulier 2020 behoeft u
geen onderscheid meer te maken tussen nieuwbouw, renovatie en onderhoud van
onroerende zaken. Een versimpeling die veel tijd en energie bespaart!

Waar moet u bij de SPUK-aanvraag rekening mee houden?

De SPUK-aanvraag voor 2020 moet vóór 1
maart 2020 worden ingediend. Er rest nog een korte periode. Uiteraard hebben
gemeenten voor de aanvraag 2019 reeds veel voorwerk verricht.

Wij zetten de uit te voeren werkzaamheden nog even voor u op een rij:

1. Een inventarisatie van alle sportaccommodaties: vastgesteld moet worden welke sportaccommodaties er zijn, wat het huidige fiscale regime is, wat het fiscale regime is vanaf 1 januari 2019, of een beroep moet/kan worden gedaan op een subsidieregeling, eventueel doorrekening van verschillende scenario’s, etc. Uiteraard is daarbij van groot belang te onderzoeken of opties voor belaste verhuur wel of niet in stand kunnen blijven omdat de exploitant wel of niet “winst beogend” is.
2. Een inventarisatie welke sportbedrijven eventueel in aanmerking komen voor opname in de SPUK-aanvraag.
3. Vaststellen van het fiscale regime waaronder de betreffende sportbedrijven op dit moment handelen. Alleen voor zover deze de btw niet in aftrek kunnen brengen, bestaat de mogelijkheid tot BOSA of SPUK.
4. Het maken van afspraken over doorbetaling van de SPUK-uitkering aan geprivatiseerde sportbedrijven, alsmede afspraken over eventuele terugbetaling daarvan als de aanvraag niet volledig wordt toegekend, of als bij de eindverantwoording blijkt dat te veel subsidie is toegekend.
5. Het opstellen en indienen van de aanvraag van:
   • de specifieke uitkering voor gemeenten (SPUK): met behulp van de inventarisatie opstellen van een begroting 2020, het actualiseren daarvan, controleren of nieuwe plannen zijn opgenomen, controleren of uitgaven welke in 2019 niet zijn gemaakt wel worden inbegrepen in 2020; of
   • de subsidie voor amateursportorganisaties (BOSA): afhankelijk van de hoogte van de subsidieaanvraag facturen, offertes en/of liquiditeitsprognoses.
   • Het opstellen dan wel controleren van de bedragen die de verzelfstandigde sportbedrijven doorgeven voor opname in het verzoek om een SPUK-uitkering. Let op! De gemeente vraagt aan, dus een goede inventarisatie is van groot belang.
   • Het inventariseren en berekenen van de effecten van het standpunt van VWS over het bewegingsonderwijs.
6. Het onderzoeken of het zeer soepele overgangsrecht van toepassing kan zijn en of de voorwaarden worden nageleefd. In de praktijk is ons gebleken dat veel instellingen niet op de hoogte zijn van het overgangsrecht en daarmee veel geld laten liggen.
7. Het uitwerken van optimalisatiemogelijkheden: het optimaal benutten van de subsidieregelingen, bij welke partij de exploitatie of onderdelen van de exploitatie kan worden ondergebracht, de wijze van subsidiëring, de mogelijkheden om ook kleinere verenigingen subsidie te laten aanvragen voor de aanschaf van sportmaterialen, etc.
8. Het beoordelen van verzelfstandigingsplannen in het licht van de wijziging van de sportvrijstelling en de subsidieregelingen en het beoordelen van bestaande btw-structuren.
9. Het herberekenen van de gemeente-brede mengpercentages ter zake van de btw op de algemene kosten en het opnemen van het berekende nadeel daarin in de SPUK-aanvraag.
10. Het organiseren van (een vervolg-) voorlichtingssessie BOSA-subsidie door gemeenten voor verenigingen en stichtingen.

Wij
benadrukken dat een goede inventarisatie en begroting ook van belang is voor de
komende jaren. De SPUK-uitkering voor gemeenten wordt definitief vastgesteld op
basis van de gerealiseerde bestedingen zoals die naar voren komen uit de
verantwoordingsinformatie. Het werk dat nu wordt besteed aan de inventarisatie
en de aanvraag van de specifieke uitkering, vereenvoudigt de latere
verantwoording en de aanvragen voor latere jaren. Ook bij de subsidies voor amateursportorganisaties
zal verantwoording vooraf of achteraf aan de orde zijn.

Overig SPUK 2019

De gemeenten
ontvangen een voorschot van 82% over de door hen ingediende SPUK-aanvraag
2019.  Uiterlijk 15 juli dient
verantwoording plaats te vinden op basis van de SISA-systematiek. Wij
verwachten nog wel enige discussie aangezien het ministerie van VWS in een recente
vraag en antwoord heeft aangegeven dat gemeenten over en onderschrijdingen op verschillende
activiteiten niet intern met elkaar mogen compenseren.

Uiterlijk 31
januari 2021 besluit de minister van VWS over definitieve toekenning van de
SPUK 2019.

Subsidieregeling amateursportorganisaties

Vanaf het jaar 2019 kunnen amateursportorganisatie
een beroep doen op de subsidieregeling voor aanschaf en onderhoud van
sportaccommodaties en sportmaterialen (BOSA).

De regeling is tot dusver zeer
succesvol. Het is zelfs nog mogelijk om over activiteiten uit 2019 (tot 12
maanden nadat activiteiten zijn afgerond en betaald) een aanvraag te doen.

Voor 2020 is € 87.000.000 (2019 was €
80.000.000) beschikbaar, dus alle ruimte voor nieuwe aanvragen. De subsidie
bedraagt nog steeds 20% over de kosten van alle subsidiabele activiteiten. Deze
kan worden verhoogd met een aanvullende subsidie voor duurzaamheid en
toegankelijkheid. De hoogte van de aanvullende subsidie voor duurzaamheid en
toegankelijkheid is verlaagd van 15% naar 10%, maar daar staat tegenover dat er
een nieuwe categorie uitgaven bij is gekomen, te weten circulair (bijvoorbeeld
infillzand, kunststof slagplanken, sportvloeren in sporthallen e.d.).

Veel gemeenten ondersteunen sportverenigingen
bij de aanvraag. Daarnaast wordt in diverse gemeenten gewerkt aan het opzetten
van samenwerkingsverbanden om ook kleinere sportverenigingen in de gelegenheid
te stellen de BOSA aan te vragen.

Tot slot

Gemeenten moeten vóór 1 maart 2020
de aanvraag voor de SPUK-uitkering indienen. Daarin kunnen onder voorwaarden
ook bestedingen van geprivatiseerde sportbedrijven worden betrokken.

Caraad begeleidt veel gemeenten en
sportorganisaties bij alle stappen om te komen tot een goede SPUK- en/of BOSA-aanvraag.
Ook doen we de herberekening van mengpercentages welke in de SPUK-uitkering
kunnen worden opgenomen. Daarnaast kunnen we u ondersteunen bij de vraag welke
sportbedrijven in aanmerking komen en hoe deze in de SPUK-aanvraag kunnen
worden betrokken.

Als u hierover vragen hebt, of hulp nodig hebben bij de inventarisatie, kunt u contact opnemen met een van onze adviseurs.

Mocht u nog geen
voorlichtingsbijeenkomst voor sportverenigingen en gemeente hebben
georganiseerd of een vervolgsessie is gewenst, dan zijn wij graag bereid deze
te verzorgen. Ook dit jaar hebben wij een groot aantal van dergelijke
bijeenkomsten gegeven, die in de praktijk drukbezocht en goed gewaardeerd
worden.